tebliğler-4
9- Milli Emlak Genel Tebliği Sıra No: 324
Maliye Bakanlığından:
Resmi Gazete Tarihi : 26/04/2009
Resmi Gazete Tarihi : 27211
I. GİRİŞ
(1) Hazine taşınmazları üzerinde kullanma izni
verilmesi ile irtifak hakkı tesis edilmesi görev ve yetkisi, 13/12/1983 tarihli
ve 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 543 sayılı KHK ile yeniden düzenlenen 13 üncü maddesinin (b) bendine
göre Maliye Bakanlığına ait olup, bu işlemler; 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet
İhale Kanununun 74 üncü maddesine ve 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait
Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun ile 178 sayılı KHK'nin 543 sayılı KHK ile yeniden düzenlenen
13 üncü maddesine dayanılarak Maliye Bakanlığınca hazırlanan ve 19/6/2007 tarihli
ve 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının
İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yürütülmektedir.
(2) Hazine taşınmazları üzerinde ön izin ve
kullanma izni verilmesi ile irtifak hakkı tesis edilmesi işlemleri aşağıda belirtilen
usul ve esaslara göre yürütülecektir.
II. GENEL ESASLAR
1. Tanımlar
(1) Bu Genel Tebliğde geçen;
a) Avan Proje: Asıl projeden önce, yapılacak
projeye esas olmak üzere hazırlanan taslak projeyi,
b) Bakanlık: Maliye Bakanlığını,
c) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer:
Türk Medenî Kanunu ile diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu
belirtilen yerleri,
ç) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmaz:
Tapuda Hazine adına tescilli taşınmazları,
d) Hazine taşınmazı: Hazinenin özel mülkiyetindeki
taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri,
e) İdare: Merkezde Maliye Bakanlığını (Millî
Emlak Genel Müdürlüğü); illerde defterdarlığı (millî emlak dairesi başkanlığı veya
millî emlak müdürlüğü) ve ilçelerde malmüdürlüğünü,
f) İrtifak hakkı: Bir taşınmaz üzerinde yararlanmaya
ve kullanıma rıza göstermeyi veya mülkiyete ilişkin bazı hakların kullanılmasından
vazgeçmeyi kapsayan ve diğer bir taşınmaz veya kişi lehine aynî hak olarak kurulan
yükümlülüğü,
g) Jeotermal seracılık: Örtüaltı ısıtmasında
yer kabuğunun derinliklerindeki ısının oluşturduğu, sıcaklığı sürekli olarak bölgesel
atmosferin ortalama sıcaklığının üzerinde olan su, buhar ve gazların (jeotermal
kaynak) kullanıldığı seracılık yöntemini,
ğ) Kanun: 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet
İhale Kanununu,
h) Kullanma izni: Devletin hüküm ve tasarrufu
altında bulunan yerler üzerinde kişiler lehine İdarece verilen izni,
ı) Organik tarım: Toprak, su, bitki, hayvan
ve doğal kaynaklar kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi,
üretim ve yetiştiricilikle birlikte doğal alan ve kaynaklardan ürün toplanması,
hasat, kesim, işleme, tasnif, paketleme, pazarlama ve depolama yatırımlarını,
i) Organize hayvancılık: Yatırımcılar tarafından,
projeye dayalı organize hayvancılık faaliyeti kapsamında, küçükbaş veya büyükbaş
hayvan türlerinin beslenmesi, üretilmesi, geliştirilmesi ve diğer her türlü faaliyetler
ile ekonomik değere sahip hale getirilmesi amacıyla yapılacak yatırımı,
j) Ön izin: İrtifak hakkı tesis edilmeden veya
kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin
yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin
hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için İdarece
verilen izni,
k) Sözleşme: İdare ile müşteri arasında düzenlenen
ve imzalanan anlaşmayı,
l) Şartname: Yapılacak işlerin genel, özel,
teknik ve idarî usul ve esaslarını gösteren belge veya belgeleri,
m) Teknolojik seracılık: Bitkilerin ideal yaşama,
beslenme ve gelişme ortamının (ışık, nem, ısı, hava, sulama, gübreleme vs.) sağlanmasına
ve kontrol altında tutulmasına elverişli sera yapıları ile yetiştirme tekniklerinin
kullanıldığı seracılık yöntemini,
n) Uygulama projesi: Taşınmazın üzerinde yapılacak
olan yapı veya tesislerin inşaatına esas olacak ayrıntıda düzenlenen, yatırım aşamalarını
ve termin planını da içeren, inşa edilecek bölümlerin biçimlerinin ve boyutlarının
uygulamaya esas teşkil edecek şekilde açık ve kesin olarak belirtildiği projeyi,
o) Yatırımcı: Hazine taşınmazları üzerinde
yatırım yapacak gerçek veya tüzel kişiyi,
ö) Yönetmelik: Hazine Taşınmazlarının İdaresi
Hakkında Yönetmeliği,
ifade eder.
2. Bedel tespiti
(1) Hazine taşınmazları üzerinde verilecek
kullanma izni ve tesis edilecek irtifak haklarında bedel takdiri Yönetmeliğin 17
nci maddesi gereğince oluşturulan komisyonca Kanunun 9 uncu ve Yönetmeliğin 12 nci
maddeleri ile diğer ilgili mevzuatta yer alan kıymet takdirine ilişkin hükümlere
göre yapılacaktır.
(2) İlk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı
bedeli, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden
az olmamak üzere rayiç bedel esas alınarak tespit ve takdir edilecektir.
(3) Deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama,
karaya çekme, bakım, onarım ve sosyal hizmetlerden birkaçını veya tamamını sunan
deniz turizmi tesisleri yapılmak amacıyla, kullanma izni veya irtifak hakkı verilmesi
talep edilen alanda projelendirilmiş veya mendireklerle çevrilmiş deniz yüzeyinin
de bulunması hâlinde, deniz yüzeyinin kullanma izni metrekare birim bedeli; proje
sahasındaki kara parçası için tespit edilen kullanma izni veya irtifak hakkı beher
metrekare bedelinin yüzde onu esas alınmak suretiyle belirlenecektir.
(4) İlk yıl kullanma izni veya irtifak hakkı
bedeli, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi ekspertiz
şirketleri ile Bakanlık merkez denetim elemanlarına tespit ettirilebilir. Bu şekilde
tespit ettirilen bedel, komisyonca ayrıca karar alınmasına gerek olmaksızın tahmin
edilen bedel olarak dikkate alınacaktır.
(5) Kıymet takdiri yapılırken, bu Genel Tebliğ
eki "İrtifak Hakkı/Kullanma İzni İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu (Ek-2)"
kullanılacak ve bu formda; taşınmazın üzerinde varsa muhdesatın dikkate alınıp alınmadığı,
fiili kullanım olup olmadığı ve bedelin hesaplanma şekli gibi hususlara açıkça yer
verilecektir.
(6) İlgili kanunları gereğince bedeli yatırımcı
tarafından ödenerek kamulaştırılan ve Hazine adına tescil edilen taşınmazların üzerinde
tesis edilecek irtifak hakkı veya verilecek kullanma izinlerinden bedel alınmayacağından,
bu taşınmazlar hakkında kıymet takdiri yapılmayacaktır.
3. Şartnameler
(1) Kullanma izni ihaleleri için Yönetmelik
ekinde yer alan "Kullanma İzni Şartnamesi (Ek-15)", irtifak hakkı ihaleleri
için ise Yönetmelik ekinde yer alan "İrtifak Hakkı Şartnamesi (Ek-13)"
hazırlanacaktır. Taşınmazın niteliği dikkate alınarak şartnameye ayrıca ilave edilmesi
istenilen şartlar ise "Özel Şartlar" bölümünde gösterilecektir.
4. Geçici teminat
(1) Kullanma izni ve irtifak hakkı ihalelerinde
geçici teminat miktarının belirlenmesinde 4706 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen
üst sınır esas alınacaktır.
(2) Geçici teminat olarak kabul edilecek değerler
aşağıda gösterilmiştir.
a) Tedavüldeki Türk Parası,
b) Mevduat veya katılım bankalarının verecekleri
süresiz teminat mektupları,
c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen devlet
iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (nominal bedele
faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise, bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış
değerleri esas alınır),
(3) Mevduat veya katılım bankalarınca verilen
teminat mektupları dışındaki teminatlar müşteriler tarafından ihaleden önce ilgili
muhasebe birimine yatırılacak, teminat mektupları ise ihale komisyonuna verilecektir.
Üzerlerine ihale yapılan isteklilere ait teminat mektupları ihaleden sonra ilgili
muhasebe birimine teslim edilecektir. Üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici
teminatları iade edilecektir.
(4) Teminat mektuplarının Yönetmeliğin 26 ncı
maddesinde öngörülen şartları taşıyıp taşımadığı komisyonca incelenecek, mevzuata
aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmeyecektir. Üzerinde suç
unsuru tespit edilen teminat mektupları, gerekli kovuşturma yapılması için Bakanlığa
intikal ettirilecektir.
(5) 4706 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin
ikinci fıkrasında; Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl dövizin,
sadece taşınmaz satış ihalelerinde ve dışarıda yerleşik kişiler ile geçimini yurt
dışında temin eden Türk vatandaşlarından teminat olarak alınabileceği belirtildiğinden;
kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinde konvertibl döviz teminat olarak kabul
edilmeyecektir.
5. Bedel artış oranları
(1) İkinci ve müteakip yıllar ön izin, kullanma
izni ve irtifak hakkı bedelleri, cari yıl bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca
yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde
değişim) oranında artırılması suretiyle hesaplanacaktır.
6. Bakanlığa gönderilecek bilgi ve belgeler
(1) Bakanlığın izni ile sonuçlandırılması gereken
kullanma izni ve irtifak hakkı taleplerinde bu Genel Tebliğ eki "İrtifak Hakkı/Kullanma
İzni İşlemi Bilgi Formu (Ek-1)" valilik (defterdarlık) görüşü ile birlikte
Bakanlığa gönderilecektir. Yatırımcılar tarafından, projeye dayalı organize hayvancılık,
teknolojik veya jeotermal seracılık ile organik tarım yatırımları amacıyla talepte
bulunulmuş ise, taşınmazın talep doğrultusunda kullanılmaya uygun olup olmadığına
ilişkin Tarım İl Müdürlüğü ile diğer ilgili kamu idarelerinin yazısı eklenecektir.
7. Orman, mera, yaylak ve kışlak ile kamuya
ait otlak ve çayır vasıflı taşınmazlar hakkında yapılacak işlemler
(1) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman
Kanununun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasında; ormanlık alanlar üzerinde savunma,
ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık
bertaraf tesisleri, sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlık, Devlete ait sağlık, eğitim
ve spor tesisleri yapılmak amacıyla Çevre ve Orman Bakanlığınca bedeli karşılığında
izin verilebileceği hüküm altına alınmıştır.
(2) Bu taşınmazlar hakkında Çevre ve Orman
Bakanlığınca kesin izin verilmesi ve irtifak hakkı tesis edilmesinin uygun görülerek
Bakanlığa bildirilmesi halinde, kesin izin şartları esas alınarak kesin izin verilen
lehine 6831 sayılı Orman Kanununun 115 inci maddesi gereğince irtifak hakkı tesis
edilecektir.
(3) Mera, yaylak ve kışlak ile kamuya ait otlak
ve çayır vasıflı taşınmazlar üzerinde, 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunun
14 üncü maddesinde belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere irtifak hakkı tesisinin
talep edilmesi halinde; talep konusu taşınmazın vasfının değiştirilerek Hazine adına
tescili sağlanmadan İdarece her hangi bir işlem yapılmayacaktır.
8. İhale usulü
(1) Kullanma izni verilmesi ve irtifak hakkı
tesis edilmesine ilişkin ihale işlemleri bu Genel Tebliğde yer alan istisnalar dışında,
Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ilanlar yapılmak suretiyle, 51 inci maddesinin
(g) bendine göre pazarlık usulüyle yapılacaktır.
(2) Ancak,
a) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca ilgili
mevzuatı gereğince verilen lisansa istinaden bu Kurumca uygun görülen taşınmazların
üzerinde yatırım yapacak yatırımcılara,
b) 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanun hükümlerine göre özelleştirme kapsam ve programına alınan
kurum ve kuruluşlara,
c) Projeye dayalı organize hayvancılık yatırımlarında
toplam proje maliyet bedelinin en az elli milyon ABD Doları karşılığı TL tutarında
yatırım yapmayı ve yatırımın faaliyete geçmesinden itibaren en az yüz kişiye on
yıl süreyle istihdam sağlamayı taahhüt eden yatırımcıya,
ç) Teknolojik veya jeotermal seracılık ile
organik tarım yatırımlarında en az on milyon ABD Doları karşılığı TL tutarında yatırım
yapmayı ve yatırımın faaliyete geçmesinden itibaren en az on kişiye on yıl süreyle
istihdam sağlamayı taahhüt eden yatırımcıya,
d) Kıyı yatırımlarında en az yüzelli milyon
ABD Doları karşılığı TL tutarında yatırım yapmayı ve yatırımın faaliyete geçmesinden
itibaren en az ikiyüzelli kişiye on yıl süreyle istihdam sağlamayı taahhüt eden
yatırımcıya,
e)Yatırımcı tarafından; dolgu, iskele, platform,
boru hattı, dolfen, şamandıra, pompaj istasyonu gibi tesisler yapılması amacıyla
kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesisinin talep edilmesi halinde, talep
konusu alanların geri sahasında talep sahibi yatırımcının mülkiyetinde olan, yasal
bir hakka istinaden fiilen kullanımında bulunan veya bu yatırımcıya daha önce Bakanlıkça
kiralanan veya kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilmiş olan Hazine
taşınmazı bulunması; bu alanların yapımı talep edilen kıyı tesisi ile plan ve proje
bütünlüğü taşıyor olması ve birlikte kullanılmasının zorunlu olduğunun tespit edilmesi
durumunda talep sahibi yatırımcıya,
f) Kamu yararına çalışan derneklere ve vergi
muafiyeti tanınan vakıflara, vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına, kanunla
kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına,
kendi kuruluş kanunlarında, tüzük ve senetlerinde yer alan asli faaliyetlerinde
belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere,
Kanunun 17 nci maddesine göre ilan yapılmaksızın
doğrudan kullanma izni verilebilecek veya irtifak hakkı tesis edilebilecektir.
(3) İkinci fıkrada belirtilen koşulları taşıyan
birden fazla istekli olması halinde ise; bu istekliler arasında Kanunun 51 inci
maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulü ile yapılacak ihale sonucunda en yüksek
bedeli teklif eden yatırımcıya kullanma izni verilecek veya irtifak hakkı tesis
edilecektir.
(4) Ön izin verilmesi amacıyla ayrı bir ihale
yapılmayacaktır.
9. Yetki
(1) Kullanma izni verilmesine ve irtifak hakkı
tesis edilmesine ilişkin ihalelerde, ihaleye çıkılmadan önce Bakanlıktan izin alınacaktır.
(2) Ancak, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca
lisans verilen tüzel kişiler lehine 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası
Kanununun 15 inci, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının
Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 8 inci ve 18/4/2001
tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunun (Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik
Yapılması ve Doğal Gaz Piyasası Hakkında Kanunun) 12 nci maddesi uyarınca tesis
edilecek irtifak hakkı ve kullanma izinleri ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen
yatırımcılar lehine 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanununun
(Endüstri Bölgeleri Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanunun) 4 üncü maddesi gereğince verilecek kullanma izni ile tesis edilecek
irtifak haklarına ilişkin işlemler Bakanlıktan izin alınmaksızın valiliklerce (defterdarlık)
sonuçlandırılacaktır.
(3) Ayrıca, yapılacak irtifak hakkı veya kullanma
izni ihaleleri sonrasında; gerekli olması halinde ön izin sözleşmeleri, ön izin
yükümlülüklerinin yerine getirilmesi halinde ise kullanma izni veya irtifak hakkı
sözleşmeleri Bakanlıktan izin alınmaksızın valiliklerce (defterdarlık) düzenlenecektir.
(4) Kullanma izni veya irtifak hakkı sözleşmelerinde
değişiklik gerektiren işlemlerde ise Bakanlıktan izin alınacaktır.
10. İhale onayı
(1) Kullanma izni veya irtifak hakkına ilişkin
ihale komisyonu kararları Kanunun 31 inci maddesi gereğince onbeş işgünü içinde
onaylanır veya iptal edilir. Yılı merkezi yönetim bütçe kanununa ekli (İ) işaretli
Cetvelde, merkez ilçeler için tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihaleler ita
amirinin (illerde defterdarın ve yetki devredilen hallerde milli emlak dairesi başkanının,
diğer ilçeler için tespit edilen parasal sınıra kadar olan ihalelerde kaymakamın),
bu parasal sınırı aşan ihaleler ise Bakanlığın onay veya iptal kararları ile kesinleşecektir.
(2) İhalelerin onaya sunulmasına ilişkin yazılar
ihale tutanağı da eklenmek suretiyle, valiliklerce (defterdarlık) veya kaymakamlıklarca
doğrudan Bakanlığa faks yoluyla bildirilecektir. Bu yazılarda;
a) Taşınmazın numarası, mahalle veya köyü,
mevkii, pafta, ada ve parsel numaraları veya tarihi, cilt, sayfa ve sıra numaraları,
cinsi, yüzölçümü, varsa sokak adı ve kapı numarası, paylı ise Hazine payı,
b) Taşınmazın tahmin edilen bedeli ile teklif
edilen bedellerin en yükseği,
c) İhale tarihi, ihaleye kaç kişinin katıldığı
ve ihalenin kime yapıldığı,
belirtilecektir.
(3) Ayrıca, kaymakamlıklarca doğrudan Bakanlığa
yazılan yazılar bilgi için dağıtımlı olarak valiliklere (defterdarlık) de gönderilecektir.
11. Kesin teminat
(1) Müşterinin taahhüdünü sözleşme ve şartname
hükümlerine uygun olarak yerine getirmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından
önce bir yıllık kullanma izni ve irtifak hakkı bedeli üzerinden yüzde altı oranında
kesin teminat alınacaktır.
(2) Müşterinin bu zorunluluğa uymaması halinde,
protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulacak ve varsa geçici
teminat Hazineye gelir kaydedilecektir.
(3) Geçici teminat olarak kabul edilen değerler
kesin teminat olarak da verilebilecektir. Verilen kesin teminat, teminat olarak
kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilecektir.
(4) Sözleşmenin yapılmasından sonra geçici
teminat iade edilecektir.
12. Sözleşme düzenlenmesi ve yer teslimi
(1) Müşteri, onaylanan ihale kararının kendisine
bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde geçici teminatı kesin teminata
çevirerek;
a) Ön izin verilmesi gereken hallerde ön izin
için Yönetmelik eki "Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)",
b) İrtifak hakkı için Yönetmelik eki "İrtifak
Hakkı Sözleşmesi (Ek-14)",
c) Kullanma izni için Yönetmelik eki "Kullanma
İzni Sözleşmesi (Ek-16)",
ç) Mecra irtifak hakkı için bu Genel Tebliğ
eki "Mecra İrtifak Hakkı Sözleşmesi (Ek-3)",
d) Mecra kullanma izni için bu Genel Tebliğ
eki "Mecra Kullanma İzni Sözleşmesi (Ek-4)",
düzenleyerek İdareye vermek zorundadır. Ön
izin ve kullanma izni sözleşmeleri notere tasdik ettirilecektir.
(2) Ancak, irtifak hakkı sözleşmeleri ile kamu
idareleriyle yapılacak kullanma izni sözleşmeleri için noter tasdiki aranmayacaktır.
(3) İrtifak hakkı sözleşmeleri, İdareye teslim
tarihinden itibaren bir ay içerisinde tapuya tescil edilecektir.
(4) Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde,
protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulacak ve varsa geçici
teminat Hazineye gelir kaydedilecektir.
(5) Noterlikçe tescil edilen sözleşmenin İdareye
tesliminden veya irtifak hakkının tapuya tescilinden itibaren onbeş gün içerisinde
İdare taşınmazı müşteriye mahallinde tanzim edilecek tutanakla şartnamede belirtilen
sınır ve evsafa uygun olarak teslim edecektir. Tutanakta; taşınmaz bina ise müştemilatı,
değilse üzerindeki muhdesat ve dikili şeyler değerleri itibariyle gösterilecek,
teslim tutanağı ilgili memur ve hak sahibi tarafından imzalanacaktır.
(6) Noterce tasdik edilmiş ön izin ve kullanma
izni sözleşmeleri ile irtifak hakkına ilişkin olarak tapuda düzenlenen resmi senedin
bir örneği onbeş gün içerisinde Bakanlığa gönderilecektir.
A. Ön izin verilmesi
(1) Kullanma izni veya irtifak hakkı ihalelerinin
onayını müteakip gerekmesi halinde, fiili kullanım olmaksızın taşınmazın tescil,
ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması,
değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması ve ilgili
kamu idarelerinden gerekli izin ve ruhsatların alınması amacıyla, üzerinde ihale
kalan yatırımcıya Yönetmelik eki "Ön İzin Sözleşmesi (Ek-12)" düzenlenmek
suretiyle bir yıl süreli ön izin verilecektir.
(2) Ön izin verilmesi gereken hallerde, ayrıca
bedel takdiri yapılmayacak, ön izin bedeli, irtifak hakkı veya kullanma izni ihalesi
sonucu oluşacak bedelin yüzde yirmisi olarak belirlenecektir. Ancak, ön izin verilecek
alanda hak sahibinin fiili kullanımının olması halinde ön izin bedeli, irtifak hakkı
veya kullanma izni ihale bedeli olarak belirlenecektir.
(3) Ön izin süresi gerekli hâllerde bedeli
karşılığında uzatılabilir. Ancak, ön izin süresinin toplamı dört yılı geçemez. Sürenin
uzatılması halinde ikinci ve müteakip yıl ön izin bedelleri, yeniden bedel takdiri
yoluna gidilmeden bir önceki yıl ön izin bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca
yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE - bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde
değişim) oranında arttırılması suretiyle belirlenecektir.
(4) Ön izin verilmesine ve süresinin uzatılmasına
ilişkin işlemler valiliklerce (defterdarlık) sonuçlandırılacaktır. Uzatılan dönem
için yeniden sözleşme yapılmayacaktır.
B. Ön izin yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
halinde kullanma izni ve irtifak hakkı sözleşmelerinin düzenlenmesi
(1) Ön izin verilen yatırımcılar tarafından
ön izin sözleşmesinde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilerek, kullanma izni
verilmesinin veya irtifak hakkı tesisinin talep edilmesi halinde, valiliklerce (defterdarlık);
a) İmar planları veya değişikliklerinin sözleşme
amacı doğrultusunda yaptırıldığının,
b) İmar planlarının ilgili kamu idaresine onaylatıldığının,
c) Bu planlara uygun olarak imar uygulamasının
yapıldığının,
ç) Uygulama projelerinin imar planına uygun
olarak hazırlandığı ve ilgili kamu idarelerine onaylattırıldığının,
d) İlgili kamu idarelerinden alınması gerekli
diğer izinlerin alındığının,
e) Ön izin sözleşmelerinde belirtilen diğer
hususların yerine getirildiğinin,
tespiti halinde; Yönetmelik eki "İrtifak
Hakkı Sözleşmesinin (Ek-14)" veya "Kullanma İzni Sözleşmesinin (Ek-16)"düzenlenmesi
suretiyle Bakanlıktan izin alınmaksızın irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma
izni verilecektir.
13. İrtifak hakkı ve kullanma izni süresi
(1) Hazine taşınmazları üzerinde kırkdokuz
yıla kadar (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) kullanma izni verilecek veya
irtifak hakkı tesis edilecektir.
(2) İrtifak hakkı lehtarı veya kullanma izni
sahibinin kusuru dışında kamudan kaynaklanan, hakkın tamamen kullanılmasını ve işin
yürütülmesini en az otuz gün süreyle engelleyen hukukî veya fiilî bir imkânsızlık
durumunun ortaya çıkması ya da mücbir sebeplerin varlığı halinde; irtifak hakkı
lehtarı veya kullanma izni sahibinin talebi üzerine irtifak hakkı veya kullanma
izni süresi kamudan kaynaklanan fiili veya hukuki imkânsızlık durumunun veya mücbir
sebeplerin ortadan kalkmasına kadar geçecek süre kadar dondurulur. Dondurulan süre
için bedel alınmaz. Sürenin yeniden işlemeye başladığı tarihte alınacak bedel, dondurulan
yıl bedelinin geçen süre kadar sözleşmesinde belirtilen oranda artırılması suretiyle
tespit edilir. Ancak, dondurulan yıl için ödenmiş olan bedelin dondurulan süreye
isabet eden kısmı sözleşmesinde belirtilen oranda artırılmak suretiyle yeni tespit
edilen bedelden mahsup edilir. Dondurulan süre sözleşme süresine eklenecektir.
14. Bedellerin tahsili
A. Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı
bedelleri
(1) İlk yıl ön izin, kullanma izni ve irtifak
hakkı bedelleri, ihalenin onaylanıp müşteriye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde,
müteakip yıl bedelleri ise, ön izin ve kullanma izni için sözleşmelerin düzenlenme
tarihleri, irtifak hakkı için ise tapuya tescil tarihi esas alınarak her yıl aynı
tarihte peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(2) Ön izin verilen hâllerde, ilk yıl kullanma
izni veya irtifak hakkı bedeli; ihale bedelinin kullanma izni veya irtifak hakkı
tesis edilinceye kadar (dört yılı geçmemek üzere) geçen süre dikkate alınarak Türkiye
İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE-bir önceki yılın
aynı ayına göre yüzde değişim) oranında arttırılması suretiyle tespit edilecek bedeldir.
(3) Kullanma izinlerinde ve irtifak hakkı tesisinde
ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit
edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak
tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak hakkı tesis edildiği
tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı amacına uygun kullanımı
mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı nitelikte ilave yatırım
gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde ilk üç yıl için
öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacaktır.
(4) Bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla
üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere kullanma izni verilen veya
irtifak hakkı tesis edilen taşınmazların kullanma izni veya irtifak hakkı bedelleri;
ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit
edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle, sonraki yıllar
için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanmak
suretiyle hesaplanarak tahsil edilir. Ancak, kullanma izni verildiği veya irtifak
hakkı tesis edildiği tarihte taşınmazın üzerinde kullanma izni veya irtifak hakkı
amacına uygun kullanımı mümkün yapı, tesis vb. muhdesatların bulunması ve esaslı
nitelikte ilave yatırım gerekmemesi halinde; kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinde
ilk üç yıl için öngörülen yüzde yetmiş indirim uygulanmayacak ve sözleşme gereğince
alınması gereken bedelin yüzde ellisinin tahsiline devam edilecektir.
(5) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım
ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun,
12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile 5346 sayılı Kanun gibi
özel düzenlemeler gereği verilen kullanma izni veya tesis edilen irtifak hakkı bedellerinde
Yönetmelik hükümlerine göre herhangi bir indirim uygulanmayacaktır.
(6) Vadesinde ödenmeyen bedellere, 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci
maddesi gereğince belirlenen oranda gecikme zammı uygulanacaktır.
(7) İlgili kanunları gereğince bedeli yatırımcı
tarafından ödenerek kamulaştırılan ve Hazine adına tescil edilen taşınmazların üzerinde
tesis edilecek irtifak hakkı veya verilecek kullanma izinlerinden bedel alınmayacaktır.
B. Hasılat payları
(1) Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı
tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin işletmeye geçmesinden itibaren
alınacak hasılat paylarına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 79 uncu maddesinde belirtilen
usul ve esaslara göre yürütülecektir.
(2) Buna göre,
a) Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı
tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi
hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri
oranında pay alınacaktır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında
bu oran binde bir olarak uygulanacaktır.
b) Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi
muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen
kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim
kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen
kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmayacaktır.
(3) Hak lehdarı ile varsa alt kiracıların yıllık
hasılatını gösteren ve ilgili vergi dairesine yıllık beyanname ekinde verilen gelir
tabloları, 1/6/1989 tarihli 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli
Malî Müşavirlik Kanununa göre yeminli malî müşavirlere tasdik ettirilerek bir örneği
İdareye verilecektir. Ödenmesi gereken hasılat payları her yılın yıllık beyanname
verme dönemini takip eden ay içinde ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(4) Hazine taşınmazı üzerinde bulunan tesisin
tamamının veya bir kısmının hak lehtarınca üçüncü kişilere kiraya verilmesi hâlinde;
hak lehtarından brüt kira üzerinden, kiracıdan/kiracılardan ise, tesisin işletilmesinden
elde edilecek toplam yıllık hasılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten
sonra, kalan tutar üzerinden sözleşmesinde belirtilen oranda pay alınacaktır. Hak
lehtarı ile kiracı arasında yapılan kira sözleşmesinin bir örneği İdareye verilecektir.
Kira payları, hak lehtarı ile kiracı arasında yapılan sözleşmeye göre kira bedellerinin
hak lehtarına ödenmesi gereken ayı takip eden ayın yirminci günü mesai saati bitimine
kadar ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır. Kiracılardan alınamayan hasılat payları
hak lehtarından alınacaktır.
(5) Yıllık hasılatın tespitinde; 26/12/1992
tarihli ve 21447 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi
Uygulama Genel Tebliğinde yer alan "60. Brüt Satışlar" tanımı esas alınacaktır.
(6) Hak lehdarı yatırımcılar tarafından, hakka
konu taşınmazların veya üzerindeki tesislerin bazı bölümlerinin baz istasyonu, bankamatik
vb. amaçlarda kullanılmak üzere üçüncü kişilere kiraya verilmesi ve sözleşmelerinde
tesislerin kiracılarından ayrıca hasılat veya kâr payı alınacağına ilişkin hüküm
bulunmasına karşılık, kiracıların kiraladıkları yerler üzerinde gösterdikleri faaliyetin
niteliği gereği yıllık işletme hasılatlarının veya kârlarının tespit edilememesi
durumunda; kiracıların hak lehdarına ödediği bir yıllık kira bedelinin yüzde yirmibeşi
oranında kiracılardan ayrıca pay alınacaktır. Yıllık kira bedelinin tespit edilememesi
durumunda ise; taşınmazın rayiç değeri, üzerindeki tesisin niteliği, cari yıl irtifak
hakkı veya kullanma izni bedeli, varsa aynı bölgede yapılan emsal kiralamalara ilişkin
kira bedelleri vs. hususlar dikkate alınmak suretiyle valiliklerce (defterdarlık)
oluşturulacak komisyon tarafından belirlenecek kira bedeli üzerinden yüzde yirmibeş
oranında kiracılardan ayrıca pay alınacaktır.
(7) Mecra amaçlı verilen kullanma izinlerinde
veya irtifak hakkı tesislerinde hasılat payı alınmayacaktır.
(8) Vadesinde ödenmeyen hasılat paylarına 6183
sayılı Kanunun 51 inci maddesi gereğince belirlenen oranda gecikme zammı uygulanacaktır.
15. Sözleşme devri
(1) Bakanlıkça adlarına kullanma izni verilen
veya lehlerine irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılar tarafından kullanma izninin
veya irtifak hakkının üçüncü kişilere devrinin talep edilmesi halinde; varsa İdareye
olan borçların gecikme zamları ile birlikte ödenmesi, irtifak hakkı veya kullanma
izni sözleşmelerinde belirtilen hükümlerine aykırılıkların İdarece verilen süre
içersinde giderilmesi ve bu yatırımcılar tarafından kullanma izninden veya irtifak
hakkından dolayı İdare aleyhine açılmış davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek
kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi, buna ilişkin belge aslının İdareye ibraz edilmesi
ve İdarece hazırlanacak yeni sözleşme koşullarının kabul edilmesi kaydıyla, kullanma
izninin ve irtifak hakkının üçüncü kişilere devredilmesine Bakanlıkça izin verilebilecektir.
(2) İrtifak hakkı bağımsız ve sürekli nitelikte
ise devir için Bakanlıktan izin alınmayacaktır. Bu durumda, irtifak hakkını devralan
kişilerin, bir ay içinde İdareye müracaat ederek Bakanlık tarafından günün rayicine
göre belirlenecek bedel ve yeni koşullar üzerinden yeniden sözleşme yapmaları gerekmektedir.
(3) Hak lehdarının şirket olması halinde; kullanma
izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen tarihteki ortaklık yapısına göre, daha
sonra yapılacak ve şirket hisselerinin yüzde ellisinden fazlasının devri sonucunu
doğuracak işlemler sözleşmenin devri olarak kabul edilecektir.
(4) Ön izin sözleşmeleri devredilmeyecek ve
ortak alınmayacaktır.
16. Sözleşmenin sona ermesi ve feshi
A. Ön izin sözleşmesi
(1) Ön izin sözleşmesi sürenin bitimiyle sona
erer. Ön izin süresi içinde yükümlülüklerin ilgilinin kusuru dışında yerine getirilmesinin
mümkün olamayacağının anlaşılması hâlinde, İdareye yapılacak başvuru üzerine sözleşme
feshedilecek ve kesin teminat ile kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilecektir.
(2) Ön izin süresi içerisinde yükümlülüklerin
yerine getirilmemesi nedeniyle irtifak hakkı tesis edilememesi veya kullanma izni
verilememesi hâlinde, kesin teminat Hazineye gelir kaydedilecektir.
(3) Ön izin sahibinin sözleşme süresi sona
ermeden taahhüdünden vazgeçmesi hâlinde, İdarece sözleşme feshedilerek kesin teminat
Hazineye gelir kaydedilecek ve kalan süreye ilişkin ön izin bedeli iade edilmeyecektir.
B. İrtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmesi
(1) İrtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmeleri,
sürenin bitimiyle sona erer.
(2) Adına kullanma izni verilen ya da lehine
irtifak hakkı tesis edilen tarafından talep edilmesi hâlinde de sözleşme feshedilecek
ve irtifak hakkı karşılıklı olarak rızaen tapudan terkin edilecektir.
(3) Kanunun 62 nci maddesi ile Yönetmeliğin
52 ve 80 inci maddeleri gereğince; irtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmesi hükümlerine
aykırı davranıldığının İdarece tespit edilmesi halinde, en az on gün süreli ve nedenleri
açıkça belirtilen yazılı ihtara rağmen aykırılığın devam ettiğinin tespiti durumunda,
sözleşme İdarece feshedilecek ve irtifak hakkının öncelikle rızaen tapudan terkini
hak lehdarından talep edilecek, rızaen terkin sağlanamaması halinde bu amaçla yargı
yoluna başvurulacaktır.
(4) İrtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmelerinin
ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen nedenlerle feshedilmesi halinde kesin teminat
Hazineye gelir kaydedilecektir. Ayrıca, Hazine taşınmazı üzerinde yapılması öngörülen
yatırımın gerçekleştirilmeyen kısmının cari yıl maliyet bedelinin yüzde üçü oranında
tazminat alınacaktır.
(5) İrtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmesinin
sona ermesi veya feshedilmesi hâlinde; özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Hazine
taşınmazı üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya
bedel ödenmeksizin Hazineye intikal edecek ve bundan dolayı adına kullanma izni
verilen ya da lehine irtifak hakkı tesis edilen yatırımcı veya üçüncü kişiler tarafından
ileri sürülen hak ve tazminat talepleri kabul edilmeyecektir.
(6) Ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı
sözleşmelerinin feshi işlemleri Bakanlıkça yapılacaktır.
17. İhaleden yasaklama
(1) Kanunun 83 üncü maddesinde belirtilen yasak
fiil ve davranışlarda bulunanlar ile;
a)Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre
sözleşme yapmayanlar,
b) Sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden
vazgeçenler,
c) Mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme
ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyenler,
hakkında bir yıla kadar ihalelere katılmaktan
yasaklama kararı verilecektir.
(2) Yukarıda belirtilen durumlarda, tespit
tarihinden (sözleşmenin feshini gerektiren durumlarda sözleşmenin feshi tarihinden)
itibaren bir ay içerisinde Bakanlığın 2005/14 Sıra Sayılı Genelge eki form doldurularak
Bakanlığa gönderilecektir.
III. ÖZELLİK ARZ EDEN İŞLEMLER
1. Turizm yatırımları
(1) 2634 sayılı Kanun ile 18/3/1986 tarihli
ve 86/10497 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince Kültür ve Turizm Bakanlığı ile
Bakanlık arasında imzalanan "Turizm Alan ve Merkezleri Dışındaki Kamu Arazisinin
Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkındaki Esaslar" kapsamında kalan Hazine taşınmazları
ile ilgili turizm amaçlı kullanma izni ve irtifak hakkı tesisi işlemleri hakkında,
2634 sayılı Kanun ve 21/7/2006 tarihli ve 26235 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan
Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik hükümleri
uygulanacaktır.
2. Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yapılacak
yatırımlar
(1) 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin
Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre,
Yüksek Planlama Kurulunca yetki verilen hizmetin asli sahibi kurum ve kuruluşlar
tarafından belirlenen yatırımcıya; yap-işlet-devret sözleşmelerinde yatırım ve işletme
dönemleri için belirtilen bedel karşılığında, böyle bir bedelin belirtilmemiş olması
halinde ise Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden sözleşmelerinde
belirtilen süre kadar kullanma izni verilecek veya lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.
(2) Sözleşmelerinde hasılat payına ilişkin
bir düzenleme olmaması halinde, bu Genel Tebliğin ikinci kısmının 14 numaralı bölümünün
(B) alt bölümüne göre işlem yapılacaktır.
(3) (Ek fıkra: 10/10/2012-28437 S.R.G. Teb./1.md.)3996
sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi gereğince ve bu maddenin yürürlüğe girdiği 25/2/2011
tarihinden sonra; 3996 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilecek yatırım ve hizmetlerle
ilgili olmak üzere görevli şirketin kullanımına bırakılacak olan mülkiyeti Hazineye
ait taşınmazlar ile bedeli idare tarafından ödenmek suretiyle kamulaştırılarak tapuda
İdare veya Hazine adına tescil ya da tapudan terkin edilen taşınmazlar ve Devletin
hüküm ve tasarrufu altında bulunan diğer yerler için kullanım bedeli ve hasılat
payı alınmaz.
3. 4046 sayılı Kanun kapsamındaki işlemler
(1) 4046 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (B) bendinin (e) alt bendinde yer alan hükmü uyarınca;
a) Anayasanın 43, 168 ve 169 uncu maddeleri
hükümleri saklı kalmak kaydıyla; özelleştirme kapsam ve programında bulunan ve yüzde
elliden fazla kamu payı olan kuruluşların kullanımında bulunan Hazine taşınmazları
üzerinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca irtifak hakkı tesisi ve/veya kullanma
izni verilmesinin talep edilmesi halinde, Hazine taşınmazlarının fiili ve hukuki
durumları araştırılarak herhangi bir engelin bulunmaması ve gerekli hallerde ilgili
kamu idarelerinden görüş alınmak suretiyle bedelsiz kullanma izni verilecek veya
irtifak hakkı tesis edilecektir.
b) Özelleştirme işleminin gerçekleştirilmesinden
sonra kullanma izni veya irtifak hakkı sözleşmesinin devredilmesi gereken hallerde
irtifak hakkı veya kullanma izni, özelleştirme ihalesine ilişkin şartname veya sözleşmede
belirtilen koşullarla müşteriye bedelsiz olarak devredilecektir. Ancak, şartname
veya sözleşmede aksine hüküm var ise, bu hükme göre işlem yapılacaktır.
c) Özelleştirme kapsam ve programında olup
sermayelerindeki kamu payı yüzde ellinin altında olan kuruluşların irtifak hakkı
ve kullanma izni talepleri ile özelleştirilen kuruluşları veya işletme haklarını
devralan gerçek veya tüzel kişilerin ilave alanlar için irtifak hakkı tesisi veya
kullanma izni verilmesi talepleri bedeli karşılığında genel hükümlere göre değerlendirilecektir.
ç) Özelleştirme programına alınan kuruluşlar
tarafından kullanılan Hazine taşınmazları üzerinde bedelsiz kullanma izni verilirken
veya irtifak hakkı tesis edilirken, kullanma izni veya irtifak hakkı sözleşmelerine;
bu kuruluşların özelleştirme kapsam ve programından çıkarılması durumunda kullanma
izni veya irtifak hakkının bedelliye çevrileceğine, kabul edilmemesi durumunda ise
iptal edileceğine ilişkin hüküm konulacaktır.
4. Enerji yatırımları
(1) 4628 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin
(d) bendinin iki numaralı alt bendinde yer alan hüküm uyarınca;
a) Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel
Müdürlüğü, Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü ile elektrik dağıtımında
görevlendirilen kamu tüzel kişileri tarafından yürütülen faaliyetler için Hazine
taşınmazları üzerinde irtifak hakkı veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi
halinde, lisans sahibi adına irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecektir.
Bu amaçla tesis edilecek irtifak hakkı ve verilecek kullanma izinlerinden bedel
alınmayacaktır.
b) Ancak, belirtilen kuruluşların yürüttükleri
hizmetlerin özelleştirilmesi halinde, işletme hakkını devralan yatırımcı tarafından
devir tarihinden itibaren yapılacak ilave yatırımlar için ihtiyaç duyulacak Hazine
taşınmazları üzerinde irtifak hakkı veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi
halinde, işletme hakkı sahibi lehine işletme hakkının süresiyle sınırlı olmak üzere
kullanma izni veya irtifak hakkı tesisi talepleri bedeli karşılığında genel hükümlere
göre değerlendirilecektir.
c) 4628 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, enerji
yatırımları için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından lisans verilen diğer
yatırımcılara lisans süresince ve Kurumca bildirilen taşınmazlar üzerinde Yönetmeliğin
12 nci maddesine göre takdir edilecek bedel üzerinden kullanma izni verilecek veya
irtifak hakkı tesis edilecektir.
(2)5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde yer
alan hüküm uyarınca; Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumunca düzenlenmiş üretim lisansına
ve bu Kurumun uygun görüşüne istinaden Hazine taşınmazları üzerinde hidrolik, rüzgâr,
güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil
olmayan enerji kaynakları kullanılarak elektrik enerjisi üretim tesisi kurulması
veya bu tesislere bağlantı sağlayan ulaşım yolları ile şebeke bağlantı noktasına
kadarki enerji nakil hattının kurulması amacıyla irtifak hakkı tesis edilmesi veya
kullanma izni verilmesinin talep edilmesi halinde;
a) Yenilenebilir enerji üretimine yönelik kullanma
izni ve irtifak hakkı tesisi işlemleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından
verilen lisans esas alınarak lisans süresince ve bedeli karşılığında gerçekleştirilecektir.
b) Bu tesislerin 31/12/2012 tarihine kadar
devreye alınması kaydıyla, yenilenebilir enerji üretim tesisleri kurulması amacıyla
tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izinlerinde bedeller, sözleşmenin düzenlendiği
tarihten itibaren on yıl süreyle sözleşmesi gereği tahsil edilmesi gereken bedele
yüzde seksenbeş oranında indirim uygulanarak tahsil edilecektir.
c) Hidroelektrik üretim tesislerinin rezervuar
alanında bulunan Hazinenin taşınmazları ile bedeli lisans sahibi tarafından ödenerek
kamulaştırılan ve tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar üzerinde tesis edilecek
irtifak hakkı veya verilecek kullanma izinlerinden bedel alınmayacaktır.
(3) 4646 sayılı Kanunun 12 inci maddesinin
(a) ve (b) bentleri hükümleri uyarınca, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumunca düzenlenmiş
üretim lisansına ve bu Kurumun uygun görüşüne istinaden Hazine taşınmazları üzerinde
doğal gazın iletimi, dağıtımı, depolanması, pazarlanması amacıyla irtifak hakkı
tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi halinde;
a) Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir
edilecek bedel üzerinden boru hatları için kullanma izni verilecek veya irtifak
hakkı tesis edilecektir.
b) Ancak, BOTAŞ lehine doğalgaz boru hattı
geçirilmek amacıyla tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izinlerinin süresi
"hizmet süresi" olarak belirlenecek ve irtifak hakkı veya kullanma izni
bedeli, boru hattının geçmesi nedeniyle taşınmazın değerinde meydana gelen azalma
dikkate alınmak suretiyle hesaplanarak bir defaya mahsus olmak üzere tahsil edilecektir.
(4) 4737 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci
fıkrası uyarınca endüstri bölgesi ilan edilen alan içinde kalan Hazine taşınmazları
üzerinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen yatırımcılar tarafından irtifak
hakkı tesisinin talep edilmesi halinde, Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre takdir
edilecek bedel esas alınarak doğrudan yatırımcı lehine irtifak hakkı tesis edilecektir.
5. Projeye dayalı organize hayvancılık amacıyla
yapılacak yatırımlar
(1) Yatırımcılar tarafından, projeye dayalı
organize hayvancılık faaliyeti kapsamında, küçükbaş veya büyükbaş hayvan türlerinin;
beslenmesi, üretilmesi, geliştirilmesi suretiyle ekonomik değere sahip hale getirilmesi
amacıyla Hazine taşınmazları üzerinde kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı
tesis edilmesi talepleri genel hükümlere göre değerlendirilecektir.
(2) Hazine taşınmazları üzerinde projeye dayalı
organize hayvancılık faaliyeti kapsamında kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı
tesis edilmesi için;
a) Yapılacak yatırımın küçükbaş hayvancılıkta
bin adet, büyükbaş hayvancılıkta ise ikiyüz adet hayvan kapasitesinden az olmaması,
b) Proje bütünlüğü içerisinde, entegre tesislerin
kurulacağı alan ile bitişik ve bütünlük sağlayan alanlarda yem bitkisi yetiştiriciliği
de yapılacak ise, verilecek arazi miktarının küçükbaş hayvan başına yediyüz metrekare,
büyükbaş hayvan başına üçbinbeşyüz metrekareden fazla olmaması,
gerekir.
(3) Ön izin süresi içerisinde, taşınmaz üzerinde
yapılması planlanan yatırıma ilişkin uygulama projeleri yetkili kamu idarelerinin
yanı sıra ayrıca Tarım İl Müdürlüğüne onaylattırılacaktır.
6. Teknolojik veya jeotermal seracılık ile
organik tarım amaçlı yatırımlar
(1) Hazine arazilerinin teknolojik veya jeotermal
seracılık ve organik tarım yatırımları amacıyla, kullanma izni verilmesi veya irtifak
hakkı tesisi talepleri genel hükümlere göre değerlendirilecektir.
(2) Üzerinde ihale kalan yatırımcı tarafından;
a) Ön izin süresi içerisinde, taşınmaz üzerinde
yapılması planlanan yatırıma ilişkin uygulama projeleri yetkili kamu idarelerinin
yanı sıra ayrıca Tarım İl Müdürlüğüne onaylattırılacaktır.
b) Teknolojik veya jeotermal seracılık yatırımı
yapılacak ise, kullanılacak jeotermal suya ilişkin olarak yetkili kamu idaresinden
gerekli izinler alınacaktır.
c) Organik tarım yapılacak ise; 1/12/2004 tarihli
ve 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu ve 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikkapsamında
ilgili kamu idareleri ve kuruluşlardan gerekli izinler alınacaktır.
IV. KIYI YATIRIMLARI
(1) Yatırımcılar tarafından; dolgu, mendirek,
rıhtım, iskele, platform, boru hattı, dolfen, şamandıra, pompaj istasyonu, tersane,
liman gibi kıyı yapıları yapılmak amacıyla kullanma izni verilmesi veya irtifak
hakkı tesisinin talep edilmesi halinde, bu talepler genel hükümlere göre değerlendirilecektir.
(2) İhtiyaçları olan hammaddeleri getirebilmeleri
ve ürettikleri ürünleri sevk edebilmeleri için tesislerinin önlerine dolgu, iskele,
platform, boru hattı, dolfen, şamandıra, pompaj istasyonu gibi kıyı yapıları yapılmak
amacıyla kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen ve plan notlarında
veya işletme izinlerinde üçüncü kişilere de hizmet verilmesi uygun görülen yerlerin
üçüncü kişilere ait yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması ile gemi konaklamasında
kullandırılması karşılığında elde edilen hâsılattan yüzde onbeş oranında pay alınacaktır.
(3) Hâsılattan yüzde onbeş oranında pay alınan
yerlerde, üçüncü kişilere ait yüklerin yükleme ve boşaltılması ile gemi konaklaması
dışında gelir getirici başka faaliyetlerin de olması halinde, bu faaliyetlerden
elde edilen hâsılatın yüzde biri oranında ayrıca pay alınacaktır.
(4) Hasılat payının hesabına esas alınacak
ücret, o bölgedeki kamu limanında aynı yükün yükleme veya boşaltılması ile gemilerin
konaklaması sırasında alınmakta olan ve Denizcilik Müsteşarlığınca belirlenen ücretin
yüzde yetmişbeşinden az olamaz. Her aya ait paylar, takip eden ayın yirminci günü
akşamına kadar ilgili muhasebe birimine yatırılacaktır.
(5) Dolgu, iskele, platform, boru hattı, dolfen,
şamandıra, pompaj istasyonu gibi tesisler yapılmak amacıyla adına kullanma izni
verilen veya irtifak hakkı tesis edilen hak sahiplerinin ad, unvan ve adresleri
ile yükleme, boşaltma ve gemi konaklatmaya yetkili olup olmadığı hususu bağlı oldukları
gümrük idaresi ile liman başkanlığına bildirecektir. İdareyle kullanma izni veya
irtifak hakkı sözleşmesi yapmadan tesisleri işletenlerin bu alandaki faaliyetleri,
üçüncü kişilere yönelik hizmetler olarak kabul edilecek ve yüzde onbeş pay alınacaktır.
Ayrıca, Hazine taşınmazı üzerindeki işgalleri dolayısıyla ecrimisil takibatı yapılacak
ve tahliye işlemlerine başlanacaktır.
(6) İlgili defterdarlık veya malmüdürlüğü tarafından;
yetki alanları içerisinde yapılan yükleme ve boşaltma işlemleri ile gemi konaklamasına
ilişkin bilgiler ilgili gümrük idaresi ve liman başkanlıklarından her ayın yirmisine
kadar istenilecek, gelen bilgiler izin sahibinin beyanı ile karşılaştırılacak, beyan
edilmeyen gelir saptandığı takdirde genel hükümlere göre gerekli takip ve tahsilat
yapılacaktır.
V. GEÇİCİ İŞLEMLER
(1) 14/3/2009 tarihli ve 27169 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin geçici 5 inci maddesinin yürürlüğe girdiği
14/3/2009 tarihinden önce verilen ve bu tarih itibariyle sözleşmesinde taahhüt edilen;
-Yatırım süresi bitmeyen ve yatırımı da tamamlanmayan,
-Yatırım süresi biten ancak yatırımı henüz
tamamlanmadığı için ek yatırım süresi talebi Bakanlık tarafından uygun görülen,
irtifak hakkı ve kullanma izinlerinde hak lehtarının
talep etmesi halinde, yatırımın tamamlanma zamanı dikkate alınmaksızın iki yıl süreyle
sözleşmelerine göre tespit edilecek bedel yüzde elli indirimli tahsil edilecektir.
(2) Buna göre,
a) Sözleşmelerinde bedellerin ödeme tarihinin
bu Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 14/3/2009 tarihinden önce olması
halinde; bu dönem bedeli ödeme tarihinden itibaren sözleşmesinde belirtilen oranda
artırıldıktan sonra yüzde elli indirim uygulanmak suretiyle tahsil edilecektir.
Bir sonraki yıl bedeli de yine sözleşmesinde belirtilen oranda artırıldıktan sonra
yüzde elli indirimli tahsil edilecektir.
b) Sözleşmelerinde bedellerin ödeme tarihinin
bu Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 14/3/2009 tarihi ile başvurunun yapıldığı
tarih arasında bir döneme isabet etmesi ve bu bedelin de ödenmiş olması halinde;
ödenen bedelden yüzde elli indirim yapılacak, kalan tutar yatırımcıya iade edilecektir.
Bir sonraki yıl bedeli de yine sözleşmesinde belirtilen oranda artırıldıktan sonra
yüzde elli indirimli tahsil edilecektir.
c) Sözleşmelerinde bedellerin ödeme tarihinin
bu Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 14/3/2009 tarihi ile başvurunun yapıldığı
tarih arasında bir döneme isabet etmesi ve bu bedelin de ödenmemiş olması halinde;
ödenmesi gereken bedele indirim uygulanarak bulunacak tutar için gecikme zammı tahakkuk
ettirilecek, indirimli bedel gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Bir
sonraki yıl bedeli de yine sözleşmesinde belirtilen oranda artırıldıktan sonra yüzde
elli indirimli tahsil edilecektir.
ç) Sözleşmelerinde bedellerin ödeme tarihinin
bu Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 14/3/2009 tarihinden ve başvuru tarihinden
sonra olması halinde; başvurudan sonraki ilk dönem bedeline indirim uygulanacaktır.
Bir sonraki yıl bedeli de yine sözleşmesinde belirtilen oranda artırıldıktan sonra
yüzde elli indirimli tahsil edilecektir.
d) Bu indirim iki yıl için uygulanacak, sonraki
yıllara ilişkin bedellerin ise, sözleşmesinde belirtilen oranda artırılarak tahsiline
devam edilecektir.
(3) 14/3/2009 tarihi itibariyle yatırım süresi
dolmuş ve yatırım tamamlanmış ise, bu yatırımlara ilişkin indirim talepleri karşılanmayacaktır.
(4) Süre uzatımı dışında kalan indirim uygulamasına
ilişkin yukarıda belirtilen işlemler valiliklerce (defterdarlıklar) sonuçlandırılacaktır.
VI. DİĞER İŞLEMLER
(1) 14/10/2008 tarihli ve 27024 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 319 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca başlanılmış
olan idari işlemlere devam edilecektir.
(2) Tereddüt edilen konularda Bakanlıktan görüş
alınacaktır.
VII. YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENEL TEBLİĞLER
1) 1/6/1990 tarihli ve 19372 sayılı 165 Sıra
Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği,
2) 27/9/2002 tarihli ve 34706 sayılı 263 Sıra
Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği,
3) 20/8/2005 tarihli ve 25912 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 301 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği,
4) 23/6/2006 tarihli ve 26207 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 306 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği,
5) 15/2/2007 tarihli ve 26435 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 310 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği,
6) 3/5/2007 tarihli ve 26511 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan Hazine Arazilerinin Teknolojik veya Jeotermal Seracılık ve Organik Tarım
Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ,
yürürlükten kaldırılmıştır.
Tebliğ olunur.
(EKLER ALINMADI)
Yorumlar
Yorum Gönder